Özel Tip Palet İmalatı ve Kullanım Alanları

Standart Palet Ölçülerinin Sınırları

Lojistik sektöründe en yaygın kullanılan palet ölçüleri Euro palet (1200x800 mm) ve CP serisi paletlerdir. Ancak her ürün bu standart boyutlara uygun olmayabilir. Özellikle endüstriyel makine parçaları, cam ürünler veya hacimli malzemeler standart ölçülerde taşındığında hem yük güvenliği hem de depolama verimliliği sorunları ortaya çıkabilir.

Standart ölçüler, global lojistikte yaygın kabul görse de esneklik sunmadığından, ürün çeşitliliği arttıkça yetersiz kalabilir. Bu durum işletmeleri, özel ölçü paletlere yönlendirmektedir. Örneğin otomotiv sektöründe bazı yedek parçalar, standart paletlere sığmadığı için üretimden sevkiyata kadar özel tip palet ihtiyacı doğar.

Özel Ölçü Palet Nedir?

Özel ölçü palet, müşteri taleplerine ve ürün özelliklerine göre tasarlanıp üretilen paletlerdir. Bu paletler, yükün boyutları, ağırlığı ve taşıma koşulları dikkate alınarak kişiselleştirilir. Böylece hem taşıma sırasında ürün güvenliği sağlanır hem de depolama alanında optimum kullanım elde edilir.

Geleneksel standart paletlerden farklı olarak, özel tip paletler; ürünün formuna, forklift giriş yönüne ve sektörel gerekliliklere uygun şekilde dizayn edilir. Örneğin cam sektöründe, kırılgan ürünlerin güvenli taşınması için kenarları destekli paletler üretilirken; makine parçaları için yüksek taşıma kapasitesine sahip ağır hizmet paletleri tasarlanır.

Tasarım Kriterleri

Özel tip palet tasarımında hedef; ürünü güvenli, verimli ve standart ekipmanlarla uyumlu biçimde taşımaktır. Bu nedenle ölçü belirlemek tek başına yeterli değildir; yükün geometrisi, ağırlık merkezi, istif yüksekliği ve hat üzerindeki ekipmanlarla (forklift, reach truck, konveyör) olan etkileşim birlikte değerlendirilmelidir.

Yük Boyutları ve Ağırlık Merkezi

Ürünün en–boy–yükseklik değerleri, palet tabanının düzlemselliğini ve alt kiriş/travers yerleşimini belirler. Ağırlık merkezi, hem çatal girişlerinde hem de raf üzerindeki beklemelerde devrilme riskini azaltacak şekilde planlanmalıdır.

Taşıma Kapasitesi ve Taban Yapısı

Yayılı yük/noktasal yük senaryolarına göre taban kiriş sayısı, kesit ölçüsü ve ağaç türü seçilir. Ağır hizmet uygulamalarında çevresel (perimeter) taban veya bloklu yapı tercih edilir; titreşim ve darbe için metal köşe takviyeleri değerlendirilebilir.

Forklift Giriş Sayısı ve Yönleri

Dar alanlarda manevra için dört yönlü giriş avantaj sağlar. Çatal kanallarının yüksekliği, konveyör ve istif makineleri ile uyumlu olacak şekilde belirlenmelidir. Yan giriş gerektiren üretim hatlarında blok yerleşimi ve travers aralıkları kritik rol oynar.

Raf ve Konveyör Uyumluluğu

Selective/drive-in/VNA raf sistemlerinde paletin alt yüzeyi, kiriş aralıklarına uygun rijitlikte olmalıdır. Konveyör silindir aralıkları için taban boşlukları ve korkuluk teması gözden geçirilmelidir.

Çevresel ve Mevzuat Gereklilikleri

İhracat akışlarında ISPM 15 (HT/DB) şartları, gıda/ilaç hatlarında hijyen gereklilikleri dikkate alınır. İşletmenin geri dönüşüm ve yenileme politikalarına uygun malzeme ve bağlantı elemanı seçimi yapılmalıdır.

Sektörel Özel Palet Çözümleri

Her sektörün yük profili ve operasyon akışı farklıdır. Özel paletler, bu farklılıklara göre tasarlanarak ürün güvenliği ve proses verimini artırır. Aşağıda öne çıkan sektörlerde tipik tasarım yaklaşımlarına yer verilmiştir.

Cam ve Seramik

Kırılgan yüzeyler için kenar/orta destekli, kaydırmaz yüzeyli ve dikey sabitleme noktaları içeren paletler tercih edilir. Şok emici ara parçalar ve köşe koruyucularla darbe riski azaltılır.

Otomotiv ve Yedek Parça

Ağır ve biçimsiz parçalar için yüksek kesitli traversler, özel yuva ve lokasyonlama pimleri kullanılır. Hat içi akışta dört yönlü giriş ve konveyör uyumu önceliklidir; geri dönüşlü (returnable) kullanım hedeflenir.

Makine ve Ağır Sanayi

Çok yüksek kütleler için çevresel tabanlı, metal köşe destekli ve cıvatalı bağlantılarla güçlendirilmiş paletler tasarlanır. Kaldırma noktalarının etiketlenmesi ve merkezleme işaretleri, saha güvenliğini artırır.

Tarım ve Gıda

Havalandırma boşlukları, düz temizlenebilir yüzey ve gıda temasına uygun kaplamalar tercih edilir. Paket çeşitliliği için modüler seperatörler ile esnek kullanım sağlanır.

Kimya ve Plastik

Varil/IBC taşımacılığı için yuvarlak formu sabitleyen yataklar, çevresel taban ve kaymayı önleyen ara parçalar kullanılır. ISPM 15 ve sızma durumlarına karşı yüzey dayanımı gözden geçirilir.

Tasarım Kriterleri

Özel tip palet tasarımında hedef; ürünü g��venli, verimli ve standart ekipmanlarla uyumlu biçimde taşımaktır. Bu nedenle ölçü belirlemek tek başına yeterli değildir; yükün geometrisi, ağırlık merkezi, istif yüksekliği ve hat üzerindeki ekipmanlarla (forklift, reach truck, konveyör) olan etkileşim birlikte değerlendirilmelidir.

Yük Boyutları ve Ağırlık Merkezi

Ürünün en–boy–yükseklik değerleri, palet tabanının düzlemselliğini ve alt kiriş/travers yerleşimini belirler. Ağırlık merkezi, hem çatal girişlerinde hem de raf üzerindeki beklemelerde devrilme riskini azaltacak şekilde planlanmalıdır.

Taşıma Kapasitesi ve Taban Yapısı

Yayılı yük/noktasal yük senaryolarına göre taban kiriş sayısı, kesit ölçüsü ve ağaç türü seçilir. Ağır hizmet uygulamalarında çevresel (perimeter) taban veya bloklu yapı tercih edilir; titreşim ve darbe için metal köşe takviyeleri değerlendirilebilir.

Forklift Giriş Sayısı ve Yönleri

Dar alanlarda manevra için dört yönlü giriş avantaj sağlar. Çatal kanallarının yüksekliği, konveyör ve istif makineleri ile uyumlu olacak şekilde belirlenmelidir. Yan giriş gerektiren üretim hatlarında blok yerleşimi ve travers aralıkları kritik rol oynar.

Raf ve Konveyör Uyumluluğu

Selective/drive-in/VNA raf sistemlerinde paletin alt yüzeyi, kiriş aralıklarına uygun rijitlikte olmalıdır. Konveyör silindir aralıkları için taban boşlukları ve korkuluk teması gözden geçirilmelidir.

Çevresel ve Mevzuat Gereklilikleri

İhracat akışlarında ISPM 15 (HT/DB) şartları, gıda/ilaç hatlarında hijyen gereklilikleri dikkate alınır. İşletmenin geri dönüşüm ve yenileme politikalarına uygun malzeme ve bağlantı elemanı seçimi yapılmalıdır.

Sektörel Özel Palet Çözümleri

Her sektörün yük profili ve operasyon akışı farklıdır. Özel paletler, bu farklılıklara göre tasarlanarak ürün güvenliği ve proses verimini artırır. Aşağıda öne çıkan sektörlerde tipik tasarım yaklaşımlarına yer verilmiştir.

Cam ve Seramik

Kırılgan yüzeyler için kenar/orta destekli, kaydırmaz yüzeyli ve dikey sabitleme noktaları içeren paletler tercih edilir. Şok emici ara parçalar ve köşe koruyucularla darbe riski azaltılır.

Otomotiv ve Yedek Parça

Ağır ve biçimsiz parçalar için yüksek kesitli traversler, özel yuva ve lokasyonlama pimleri kullanılır. Hat içi akışta dört yönlü giriş ve konveyör uyumu önceliklidir; geri dönüşlü (returnable) kullanım hedeflenir.

Makine ve Ağır Sanayi

Çok yüksek kütleler için çevresel tabanlı, metal köşe destekli ve cıvatalı bağlantılarla güçlendirilmiş paletler tasarlanır. Kaldırma noktalarının etiketlenmesi ve merkezleme işaretleri, saha güvenliğini artırır.

Tarım ve Gıda

Havalandırma boşlukları, düz temizlenebilir yüzey ve gıda temasına uygun kaplamalar tercih edilir. Paket çeşitliliği için modüler seperatörler ile esnek kullanım sağlanır.

Kimya ve Plastik

Varil/IBC taşımacılığı için yuvarlak formu sabitleyen yataklar, çevresel taban ve kaymayı önleyen ara parçalar kullanılır. ISPM 15 ve sızma durumlarına karşı yüzey dayanımı gözden geçirilir.